Wat is urticaria?

Urticaria, ook wel netelroos genoemd, is een veelvoorkomende, niet-besmettelijke huidafwijking. Bij urticaria ontstaan er galbulten op de huid die lijken op de jeukende bulten die brandnetels veroorzaken. De naam van de huidaandoening komt dan ook van het Latijnse woord voor brandnetel: ‘urtica’.

De galbulten die bij urticaria opkomen zijn bleek en hebben vaak een rode rand. Ze kunnen hevig jeuken en wisselen van grootte. De galbulten, of soms vlekken, ontstaan net als bij brandnetels door de stof histamine: omdat bepaalde cellen in de huid (mestcellen) leeglopen en histamine uitscheiden, openen de kleine haarvaatjes in de huid zich. Dit leidt tot rode vlekjes, die daarna kunnen samengaan tot grotere, verdikte galbulten. Een dergelijke galbult wordt urtica genoemd. Urticaria kan op meerdere plaatsen van het lichaam ontstaan en komt net zo vaak voor op de armen en benen, als op het bovenlichaam en in het gezicht. Hoe zijn galbulten te herkennen?

De bulten die ontstaan bij urticaria verdwijnen vaak binnen enkele uren en vrijwel altijd binnen een dag, maar komen vaak op andere plekken van het lichaam weer terug. Er zijn twee vormen van urticaria:

Acute urticaria: de klachten duren minder dan 6 weken of treden op wisselende momenten (met vaak weken of maanden tijd ertussen) op.

Chronische urticaria: de verschijnselen treden regelmatig op en duren 6 weken of langer. Veel mensen met chronische urticaria (33-67%) hebben naast galbulten ook last van zwellingen in diepere lagen van de huid, oftewel angio-oedeem.

In principe kan iedereen urticaria krijgen, maar bij sommige mensen is de kans hierop groter dan bij anderen. Bijna twee keer zoveel vrouwen als mannen hebben last van urticaria en de leeftijd waarop mensen met deze huidaandoening te maken krijgen ligt meestal tussen de 20 en 40 jaar.

De aard van urticaria is vaak niet te voorspellen. De duur van chronische urticaria varieert dan ook per persoon. Bij de meeste mensen duurt het tussen de 1 en 5 jaar, maar veel mensen hebben er ook langer dan 5 jaar last van en in zeldzame gevallen zelfs nog langer. Verschillende factoren hebben invloed op de duur van chronische urticaria, namelijk:

• De ernst van de huidziekte
• De mate waarin er sprake is van onderhuidse zwellingen (angio-oedeem)
• De mogelijke combinatie met fysiek induceerbare urticaria, via externe prikkels
• De eventuele aanwezigheid van autoreactiviteit, waarbij cellen van het immuunsysteem het lichaam zelf aanvallen